کیوان کثیریان: فهرست فیلم های بخش مسابقه جشنواره فیلم فجر هر سال که اعلام می شود، سوال هایی هم با خود همراه می کند که مرجع پاسخ به این پرسش ها گاه هیات انتخاب است و گاه مدیر کل نظارت و ارزشیابی که با حضورش در ترکیب هیات انتخاب، راه هرگونه اعمال سلیقه را برای خود باز نگه داشته است.
بنا ندارم در این چند سطر از فیلمی دفاع کنم یا بالعکس. و نمی دانم موضع همه اعضای هیات انتخاب نسبت به فیلم "زندگی خصوصی آقا و خانم میم" دومین ساخته روح الله حجازی (با بازی مهتاب کرامتی، حمید فرخ نژاد و ابراهیم حاتمی کیا) چه بوده اما با توجه به چند فیلمی که پیشاپیش دیده ام یا درباره شان شنیده ام، تردید ندارم که این فیلم با وجود تمام ایرادهایش، امتیازاتی هم دارد که می توانست در جمع سی و دو فیلم بخش مسابقه قرار گیرد. حاضر نبودن فیلم حتی در بخش آیینه سینمای ایران (خارج از مسابقه) کاملا این ظن را تقویت می کند که مشکل فیلم - به رغم آنچه مدیر کل نظارت و ارزشیابی در رسانه ها ادعا کرده- مشکل کیفی نبوده است. اظهار نظر یکی دو عضو هیات انتخاب درباره فیلم هم این گمانه را تایید می کند.
اما چند پرسش دارم که می تواند خیال همه را بابت سالم بودن مکانیزم پذیرفته نشدن "زندگی خصوصی آقا و خانم میم" راحت کند. البته نمی دانم هیات انتخاب در این باره پاسخگو خواهد بود یا سجاد پور یا هردو یا هیچکدام!
اول: آیا کنار ماندن این فیلم با فیلم پیشین حجازی ارتباطی دارد؟
"درمیان ابرها" گرچه به لحاظ مضمونی بحث برانگیز شد اما فیلم خوش ساختی بود که از دولت نهم پروانه ساخت و نمایش گرفت. لج و لجبازی با فیلمساز بابت فیلم قبلی اش عجیب و غریب است.
دوم: آیا کنار ماندن فیلم با اعتراض های فیلمساز به صادر نشدن پروانه ساخت دومین فیلمش ارتباطی ندارد؟
به هرحال معاونت سینمایی فعلی قرار بوده انتقاد پذیر و پاسخگو باشد و طبعا اینگونه برخوردها، از این معاونت قرار بوده بعید باشد!
سوم: آیا کنار ماندن فیلم با نام تهیه کننده اش ارتباطی ندارد؟
محمد رضا شفیعی از تهیه کنندگان جوان و البته پرکار تلویزیون است که در دو سه سال اخیر آثار شاخصی همچون وضعیت سفید، جراحت، رستگاران، شیدایی و ... را تهیه کرده و این اولین تجربه سینمای او بوده. این تهیه کننده با محمد مهدی عسکرپور هم دوبار کار کرده و ارتباط خوبی با او دارد. حالا کدامیک از ویژگی های بالا می تواند نام او را دچار مشکل کند؟
چهارم: آیا کنارماندن فیلم با بازی ابراهیم حاتمی کیا ارتباطی ندارد؟
ابراهیم حاتمی کیا یک نما در "بوی پیراهن یوسف" که بازی کرد، هیچ استعدادی از خود در این زمینه بروز نداد. اما در "زندگی خصوصی آقا و خانم میم" او خوب بازی کرده و از حد تصور بهتر ظاهر شده. اگر کنارماندن فیلم به حضور او و توقیف فیلم آخرش "گزارش یک جشن" مرتبط باشد باید بسیار تاسف خورد و اگر به امضای حاتمی کیا پای بیانیه 9 نفره علیه تعطیلی خانه سینما ربط داشته باشد که دیگر کار از تاسف می گذرد. آن هم برای معاونت سینمایی که گمان می کند غیر سیاسی ترین است.
پنجم: اگر پاسخ هر چهار پرسش بالا"نه ندارد" باشد، می ماند یک پرسش اساسی دیگر. آیا هیات انتخاب کیفیت تمامی سی و دو فیلم بخش مسابقه و 17 فیلم بخش آیینه سینمای ایران را تایید می کند؟
حالا اگر زد و ما همه فیلم های بخش مسابقه جشنواره را دیدیم و کلی فیلم با کیفیت پایین تر پیدا کردیم، چه؟ آن وقت شما چه جوابی دارید؟ حضور بعضی فیلم ها که با "سهمیه" یا چیزی شبیه آن وارد بخش مسابقه شده اند و نام سازندگانشان از همین حالا دارد این فرض را تایید می کند که پیدا کردن فیلم های آنچنانی در بخش مسابقه کار چندان دشواری نیست.
امیدوارم مسوولان جشنواره و هیات انتخاب پاسخگوی آنچه انجام داده اند، باشند و تا زمان باقی است اگرحقی ادا نشده ادا کنند. به هرحال نمایش فیلم در هر بخش از جشنواره می تواند آن را در معرض قضاوت مردم و اهل رسانه و منتقدان قراردهد. و این کمترین حقی است که می شود برای این فیلم قائل شد. من "پریناز" را ندیده ام ولی شنیده ام که مشکل آن فیلم هم کیفی نیست و امیدوارم آن هم امکان نمایش در جشنواره را پیدا کند.
حالا که حدود 80 درصد فیلم های متقاضی، در بخش های مختلف جشنواره جای داده شده اند (که البته به نظرم اتفاق کاملا بحث برانگیزی است) اضافه شدن یکی دو فیلم دیگر، به جایی بر نمی خورد!